عالم لاهوت

از دانشنامه‌ی اسلامی

عالم لاهوت عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. لغت عالم لاهوت لغتی فلسفی و عرفانی است و در مورد ریشه آن نظرات مختلفی وجود دارد.

لغت لاهوت

جوهری گفته است اگر عربی بودن این کلمه صحیح باشد بر وزن فعلوت و مشتق از لاه (به معنای پنهان شد) است. و برخی گفته اند لاهوت در اصل لا هو الا هو است‏ برخی نیز آن را مشتق از الله دانسته اند.

اصطلاح عالم لاهوت

برخی از تعاریفی که از عالم لاهوت شده است عبارتند از:

  • لاهوت عالم الوهیت حق است که حجز ذات مقدسش احدی از مخلوقات ممکن نیست از آن خبر داشته باشد.
  • مراد از عالم لاهوت عالم سرمدى و صقع ربوبى و در زبان عارفان مرتبت احديّت و واحديت است.
  • مبدأ سلسلۀ نزولى را «الوجود الجامع لجميع الاسماء الحسنى و الصفات العليا» كه منبع فيض مقدس و نور منبسط است به حساب مى‌آورند. تجليات انوار از اين عالم شروع شده و اين عالم را عالم لاهوت گويند.

پانویس

  1. جوهری، الصحاح، ج6، ص2249
  2. تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۵۵۰.
  3. فرهنگ معین
  4. طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۵، ص۱۱۸.
  5. فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، ص465
  6. تقریرات فلسفه امام خمینی قدس سره، ج1، ص72.

منابع

  • سجادی، جعفر، فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، تهران، امير کبير، 1375 ش.
  • تقریرات فلسفه امام خمینی قدس سره، محرر: موسوی اردبیلی، عبد الغنی، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی، 1381 ش.
  • تهانوی، محمد علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، چاپ اول، ۱۹۹۶م.
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، تحقیق احمد عبد الغفور عطار، بیروت،‌ دار العلم للملایین، چاپ اول، ۱۳۷۶ق.
  • طیب، عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۶۹ش.